Nierstenen uitleg

Wat zijn nierstenen?

Zoals je galstenen kunt krijgen in je galwegen kun je ook nierstenen krijgen in de afvoerwegen van de nier; het nierbekken en je urineleider. Nierstenen zijn steenachtige afzettingen. Ze zijn opgebouwd uit een groot aantal kleine kristallen die gevormd zijn in de urine. Kleine steentjes plas je vaak spontaan uit, maar nierstenen kunnen groot genoeg worden om obstructies te vormen.

Oorzaak van nierstenen

Je urine bevat afvalstoffen die uitgescheiden moeten worden, zoals afbraakproducten van voeding, overtollige zouten en soms medicatie. Uit al deze afvalstoffen kan spontaan een neerslag van slecht oplosbare zouten ontstaan. 

Dit zogenaamde kristallisatieproces wordt geremd door stoffen die van nature in urine voorkomen, zoals citraat, eiwitten en suikers. Nierstenen worden gevormd wanneer de kristallen toch achter kunnen blijven in de nier. Hoe dit precies kan gebeuren in nog onduidelijk, maar mogelijk kan het veroorzaakt worden door:

  • Te weinig drinken.
  • Overmatig zweten.
  • De aanwezigheid van bepaalde zouten in het lichaam.
  • Gebruik van bepaalde geneesmiddelen.
  • Urineweginfecties.
  • Overgewicht.
  • Het eten van teveel eiwitten (vooral uit vlees). 

Nierstenen komen bij mannen ongeveer vier keer zo vaak voor als bij vrouwen. Ook komt de aandoening vaker voor bij jongeren dan bij ouderen. Vooral mannen tussen de 20 en 30 jaar lopen risico.

 

Symptomen van nierstenen

Nierstenen geven niet altijd klachten. De meeste nierstenen zijn kleiner dan 5 mm en kun je vanzelf uitplassen. Is de niersteen groter, dan kan deze in je urineleider blijven steken. Dit wordt een niersteenaanval of een niersteenkoliek genoemd. 

Vaak begint een niersteenaanval met een vage pijn in je onderrug (flanken). Door spiersamentrekkingen in de urineleider wordt geprobeerd de steen uit te drijven. Dit proces gaat gepaard met hevige kramp en onrustigheid (koliekpijn). De pijn kan uitstralen naar de zijkant van je buik, je lies, je bovenbeen en je geslachtsorganen. Hiernaast kan door de blokkering van de urineleider je urine niet goed worden afgevoerd. Je nieren raken dan vol. Dit noemt men stuwing en kan veel pijn geven. 

Tijdens een niersteenaanval kan men daarnaast last hebben van de volgende klachten:

  • Extreme bewegingsdrang.
  • Misselijkheid.
  • Braken.
  • Zweten.

Wanneer stenen je urinewegen blijven blokkeren, kan dit aanleiding geven tot een ontsteking. Daarnaast kan de blokkade je nieren en afvoerweg naar je blaas beschadigen.

Lees meer over nierstenen op de website van "Nierpatiënten vereniging Nederland" en via de website van de "Nederlande vereniging voor urologie" vind u de actuele richtlijn voor niersteenbehandeling.